Gezondheidsrisico’s en onrust zijn vervelende bijproducten van een stressvolle werkomgeving. Mensen die met extreem stressvolle situaties moeten omgaan, ervaren gezondheidsklachten die vaak onomkeerbaar blijken. In de meeste ondernemingen zijn er wel beleidsvormen die richtlijnen geven voor het herkennen van risico’s en de fysieke gevaren, echter zijn dezelfde richtlijnen over beroepsstress en de psychosociale gevaren veel moeilijker te vinden in het draaiboek van vele bedrijven.

April is de Stress Awareness Maand, deze legt de nadruk op zowel de oplossingen als de oorzaken van de moderne stressepidemie. Hoe gaan mensen binnen uw bedrijf om met stress en hoe help u hen als bedrijfsleider of manager bij?

Job-gerelateerde stress is een fenomeen die we overal zien. Volgens Gallup Poll ervaart zelfs 80% van de werknemers een vorm van stress op of tijdens het werk. De helft daarvan wou zelfs dat ze beter wisten hoe ermee om te gaan. Er bestaat natuurlijk altijd een portie ‘gezonde’ of natuurlijke stress, echter kan langdurige en extreme werkdruk een negatieve impact hebben op de gezondheid van uw werknemers. Dit maakt het voor hen erg moeilijk om productief te kunnen blijven.

Als we kijken naar studies over de schadelijke effecten van roken of te weinig beweging dan past chronische stress zeker in het rijtje, het is net zo schadelijk voor de gezondheid. Het kan leiden tot verhoogde bloeddruk, chronische pijnen en een zwak immuunsysteem.

Uit een bevraging bij werknemers blijkt dat driekwart van de werknemers hoge stresslevels ervaart tijdens hun job.

Wat is stress op het werk? 

Stress op het werk wordt door HSE als volgt omschreven: 

‘De negatieve reactie die mensen hebben op overmatige druk of andere soorten eisen die aan hen worden gesteld.’

Wanneer we niet met bepaalde situaties kunnen omgaan, kunnen we stress ervaren. Voor werknemers is dit hetzelfde wanneer ze niet in staat zijn om te gaan met druk. Wanneer u bijvoorbeeld de verkeerde kandidaten aanwerft die niet de benodigde vaardigheden voor de job hebben. Deze nieuwe en incompetente werknemers hebben niet de juiste vaardigheden om het werk uit te voeren en zullen uiteindelijk gestrest geraken of de taken niet kunnen uitvoeren. Tevens is het niet kunnen behalen van deadlines ook een grote factor in de stressniveaus van werknemers.

Een ander belangrijk element zijn de verschillen waarmee ieder individu kunnen omgaan met stress. Wat een stressvolle situatie kan zijn voor de ene, is voor de andere helemaal niet zo. Variabelen zoals leeftijd, vaardigheden, ervaring en capaciteiten kunnen meebepalen hoe een werknemer omgaat met de situatie.

Elementen die kunnen bijdragen tot stress op de werkvloer

Wat zorgt er nu precies voor dat werknemers stress ervaren op het werk in de eerste plaats? Dit zijn alvast enkele veelvoorkomende elementen:

• De hoeveelheid werk
• Veranderingen binnen de onderneming
• Strakke deadlines
• Een overdaad aan controle of supervisie
• Gebrek aan steun
• Gebrek aan tools en geautomatiseerde processen
• Werkzekerheid
• Een onaangename werkomgeving
• Intimidatie
• Alledaagse routine
• Discriminatie
• Gebrek aan een duidelijke rol
• Negatief taalgebruik

Zo zijn er nog wel meer factoren, maar dit zijn de vaakst voorkomende en meest bepalende elementen in stress op het werk. Meer werk toewijzen dan wat werknemers aankunnen, zal onvermijdelijk tot stress gaan leiden. Gebrek aan een inclusieve werkomgeving kan bepaalde werknemers genegeerd doen voelen of een gebrek aan werkzekerheid kan bij werknemers tot stress gaan leiden.

Dit zijn de voornaamste factoren waar u op dient te letten en waarop u zichzelf kunt afrekenen of vergelijken met andere ondernemingen. Bepaal of u voldoende doet om deze situaties te voorkomen of aan te pakken. Een systematisch risico assessment proces zal de zaken alvast een stuk eenvoudiger maken. Het is echter meer dan een bevraging, het is de bedoeling dat de problemen omgezet worden naar oplossingen of voorzorgsmaatregelen doormiddel van concrete actie.

Moet elke onderneming een “stressbeleid” hebben? 

Een “stressbeleid” beslaat vele belangrijke aspecten binnen uw onderneming waar stress management slechts één onderdeel van is. Stress op het werk, intimidatie, pesten op het werk of mobbing behoren tot de potentiële gevaren binnen veel ondernemingen.

Een op drie werknemers in Europa geeft aan dat stress op het werk hun leven beïnvloed. Zoals vaak bij mentale problemen, wordt stress vaak verkeerd begrepen. Het wordt eenvoudiger om te managen wanneer het erkend wordt als een bedrijfskwestie en niet als een individuele tekortkoming. 

Is een “stressbeleid” dat efficiënt met deze onzichtbare gevaren omgaat dan een goed idee? De volgende statistieken geven u wellicht een antwoord op deze vraag:

• Stress op het werk kost Amerikaanse bedrijven jaarlijks $300 miljard.
• Stress-gerelateerde gezondheidsproblemen zorgden voor 11.4 miljoen verloren werkdagen in Groot-Brittannië.
• 40% van de turnovers hebben te maken met stress. 
• Depressie is de voornaamste reden tot ziekteverzuim en verminderde prestaties op het werk.
• Een studie van het WHO onthult dat stress en angst wereldwijd tot $1 biljoen kost in productiviteitsverlies op jaarbasis. 

Op basis van deze alarmerend statistieken denken ze dat het duidelijk is waarom een degelijks stressbeleid essentieel is. Het beleid omvat gebruikelijk risico assessment en identificeert stressfactoren. 

Wat is Stress Management?

Stress is vaak een gebruikelijk en veelvoorkomend gespreksonderwerp, toch zijn we zelden in staat om er goed mee om te gaan. Stress is in essentie een reactie van het individu op een bepaalde situatie. We voelen vaak stress wanneer de situatie meer van ons eist dan de middelen en vaardigheden die we hebben. Zo kan een werknemer zich gestrest voelen wanneer hem of haar gevraagd wordt een zware presentatie te geven, terwijl de werknemer  in kwestie een gebrek aan vertrouwen heeft in zijn of haar vaardigheden om de presentatie tot een goed einde te brengen.

Echter gaat stress niet enkel over een gebrek aan vaardigheden of middelen, ons gedrag jegens bepaalde sociale kwesties kan ook stress veroorzaken. Zo kan discriminatie jegens minderheden deze mensen ondergewaardeerd en overbodig doen voelen.

Maar de hamvraag is hoe we stress kunnen managen of hoe werknemers zich comfortabel kunnen voelen met wat ze doen en wat van hen verwacht wordt. Chronische stress laat werknemers zich vaak machteloos voelen en geeft hen de indruk dat ze weinig aan de situatie kunnen doen om deze te verbeteren.

Stress management is een manier waarin er succesvol met stress wordt omgesprongen op verschillende manieren. Zo zijn er zowel strategieën die omspringen met zowel de fysieke als de psychologische gevolgen van stress om mensen te helpen ontwikkelen ermee om te gaan.

Manieren om stress te beperken bij uw werknemers

Als manager of bedrijfsleider is het belangrijk dat uw werknemers kunnen omgaan met stress en dat u hen daar bij helt. Terwijl de suggesties van HR vaak in de wind worden geslagen door werknemers, is het belangrijk hen te doen begrijpen dat HR professionals een positieve bijdrage en impact kunnen leveren op de gezondheid van de werknemers en de onderneming. U kunt nauw samenwerken met uw medewerkers en hun zorgen bespreken om zo een productieve en gezonde werkplek te garanderen.

Positieve manieren om met stress om te gaan die zijn getest en goedgekeurd: 

Praat met uw werknemers

Neem geregeld even poolshoogte over hoe het met uw medewerkers gesteld is, u kunt hen immers niet helpen als u niet weet wat hen dwars zit. Wanneer u eerst de oorzaak van een probleem niet weet te achterhalen, dan lijkt ook de oplossing vinden niet evident. Neem dus tijd om met uw werknemers te praten, van hun dagelijkse taken tot hun tevredenheid op het werk.

Een algemene meeting over het volledige bedrijf waar werknemers zich zonder taboes kunnen uitdrukken kan een goed idee zijn bijvoorbeeld. Ondanks dat mensen vaak weerhoudend zijn om dergelijke gevoelens te uiten, moet u hen toch de kans geven om over hun klachten te spreken.

Een anonieme bevraging is ook een ideale manier om te achterhalen wat uw werknemers van hun job en het bedrijf vinden, zonder dat ze zich bang moeten voelen voor eventuele gevolgen.

Meditatie en mindfulness 

Met een karrenvracht aan onzekerheid en negatieve berichtgeving in het nieuws, kunnen werknemers zich snel gestrest voelen. Een manier om dit te counteren is mindfulness en meditatie. Iedere dag enkele minuten tijd nemen om deze oefeningen te doen kan een positieve impact hebben op de werkplek.

Wanneer u geen professionele business coach kan inschakelen om werknemers hierin te trainen, spoor hen dan aan om apps of het internet te gebruiken. Mindfulness oefeningen brengen een heldere geest en helpt hen te focussen op hun taken.

Geef uw werknemers de mogelijkheid om tijd buiten door te brengen

Naar buiten gaan is goed voor u, maar ook voor uw werknemers hun gezondheid en dat geldt niet enkel voor het fysieke maar ook voor het mentale welzijn. Door de coronacrisis zijn dergelijke activiteiten moeilijk gebleken, maar weldra zullen ze weer mogelijk zijn.

Onafgebroken werk zonder pauzes is niet goed voor uw werknemers, gun ze daarom wat tijd om buiten te wandelen samen met hun collega’s.

Ontwikkel een fitness plan

Nu fitnesscentra opnieuw heropenen kunt u het overwegen om incentives aan te bieden aan diegene die besluiten zich aan te sluiten bij een fitnesscenter of yogastudio. Het hoeft niet gezegd te worden dat beweging grote voordelen heeft voor zowel de gezondheid en de geest.

Meer tips in het reduceren van stress op de werkvloer

• Overweeg een flexibel beleid.
• Moedig gesprek tussen werknemers en onderneming aan.
• Maak gezonde maaltijden beschikbaar op het werk.
• Update uw kantoor. 
• Sta afstandswerk en flexibele uren toe. 
• Voorzie interne begeleiding. 
• Erken de prestaties van uw werknemers.
• Verhoog de psychologische veiligheid.
• Laat iedereen zijn stem horen.
• Moedig het gebruik van privé ruimtes aan

Slotwoord

Het onderwerp van stress op het werk wordt nog relevanter in tijden wanneer bedrijven door woelige wateren moeten varen door de coronacrisis. De huidige globale gezondheidscrisis heeft zeker bijgedragen aan stress op het werk.

Nu heeft u echter de kans om deze stressniveaus naar beneden te halen en de risico’s te managen die ermee geassocieerd zijn. Burn-out is vermijdbaar en dient dan ook ten allen tijde vermeden te worden. Alles wat u nodig heeft is een goed uitgedokterde welzijnsstrategie voor uw werknemers. Introduceer onder meer flexibiliteitstrainingen en mindfulness workshops. Gebruik technologie waar mogelijk om processen te automatiseren en risico’s te minimaliseren.